Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας για τις προτάσεις νόμου
«Ο περί Προστασίας της Υγείας (Έλεγχος του Καπνίσματος) (Τροποποιητικός)
(Αρ. 2) Νόμος του 2008» και «Ο περί Προστασίας της Υγείας (Έλεγχος του
Καπνίσματος) (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 2008» Παρόντες:
Στέλλα Κυριακίδου, αναπλ. πρόεδρος |
Μαρίνος Σιζόπουλος |
Κώστας Κωνσταντίνου |
|
Πανίκκος Σταυριανός |
Μη μέλη της επιτροπής: |
Ντίνα Ακκελίδου |
Χρήστος Πουργουρίδης |
Στέλλα Μισιαούλη Δημητρίου |
Ιωνάς Νικολάου |
Αθηνά Κυριακίδου |
Νίκος Κλεάνθους |
Άγγελος Βότσης |
Γιώργος Περδίκης |
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας μελέτησε την πρώτη πιο πάνω πρόταση
νόμου, η οποία κατατέθηκε στη Βουλή στις 26 Ιουνίου 2008 από το βουλευτή
κ. Γιώργο Περδίκη, αρχικά σε τρεις συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν
στο χρονικό διάστημα μεταξύ 23ης Οκτωβρίου και 3ης Νοεμβρίου 2008. Στις
20 Νοεμβρίου 2008 κατατέθηκε στο σώμα η δεύτερη πιο πάνω πρόταση νόμου
από την πρόεδρο της επιτροπής βουλευτή κ. Ελένη Θεοχάρους εκ μέρους της
κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού. Η επιτροπή μελέτησε
στη συνέχεια από κοινού τις δύο προτάσεις νόμου σε αριθμό συνεδριάσεων,
που πραγματοποιήθηκαν στο χρονικό διάστημα από τις 4 Δεκεμβρίου 2008
μέχρι και τις 6 Ιουλίου 2009.
Στα πλαίσια των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρευρέθηκαν στην
επιτροπή εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας, του Υπουργείου Δικαιοσύνης
και Δημοσίας Τάξεως, του Αρχηγού Αστυνομίας, του Γραφείου του Γενικού
Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του
Παιδιού, εκπρόσωποι της Ένωσης Δήμων Κύπρου, της Ένωσης Κοινοτήτων
Κύπρου, της ΠΟΒΕΚ, του Παγκύπριου Συνδέσμου Καρδιοπαθών, του Παγκύπριου
Συνδέσμου Καρκινοπαθών και Φίλων (ΠΑΣΥΚΑΦ), του Συνδέσμου Καρκινοπαθών
και Συγγενών Ελπίζω, Αγωνίζομαι-Ζω ΕΛΑΖΩ, του Αντικαρκινικού Συνδέσμου
Κύπρου - Κίνηση Μη Καπνιστών, της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ιδιοκτητών
Κέντρων Αναψυχής (ΟΣΙΚΑ), του Παγκύπριου Συνδέσμου Ιδιοκτητών Κέντρων
Αναψυχής (ΠΑΣΙΚΑ), του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών και της
Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής.
Σκοπός της πρώτης υπό αναφορά πρότασης νόμου είναι η
τροποποίηση του περί Προστασίας της Υγείας (Έλεγχος του Καπνίσματος)
Νόμου, έτσι ώστε να συμπεριληφθούν στην ερμηνεία του όρου “χώρος
απαγόρευσης καπνίσματος” και τα κέντρα αναψυχής. Σημειώνεται ότι, ως
αποτέλεσμα της προτεινόμενης τροποποίησης και σε συνδυασμό με τις
πρόνοιες του άρθρου 10 της υφιστάμενης νομοθεσίας για τον έλεγχο του
καπνίσματος, το κάπνισμα θα επιτρέπεται μόνο σε ειδικούς χώρους εντός
των κέντρων αναψυχής, νοουμένου ότι οι χώροι αυτοί είναι ειδικά
διαρρυθμισμένοι για καπνιστές και μη καπνιστές και διαθέτουν επαρκές
σύστημα εξαερισμού.
Σκοπός της δεύτερης υπό αναφορά πρότασης νόμου είναι η
τροποποίηση του περί Προστασίας της Υγείας (Έλεγχος του Καπνίσματος)
Νόμου, έτσι ώστε να επέλθει πλήρης απαγόρευση του καπνίσματος στους
χώρους που θα καθορίζονται στη βασική νομοθεσία ως χώροι απαγόρευσης
καπνίσματος.
Ειδικότερα, με τις πρόνοιες της δεύτερης υπό αναφορά πρότασης νόμου
προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
1. Απαγορεύεται το κάπνισμα από οποιοδήποτε πρόσωπο σε χώρο
απαγόρευσης καπνίσματος, περιλαμβανομένων των κέντρων αναψυχής.
2. Οποιοσδήποτε έχει υπό τον έλεγχο ή την κατοχή του οποιοδήποτε
χώρο απαγόρευσης καπνίσματος οφείλει να τοποθετεί σε περίοπτη θέση
στο χώρο αυτό πινακίδα στην οποία να αναγράφεται ευανάγνωστα και
ευδιάκριτα ότι απαγορεύεται το κάπνισμα.
3. Καθορίζεται ως χρόνος έναρξης της ισχύος του προτεινόμενου
νόμου η 1η Αυγούστου 2010.
Υπενθυμίζεται ότι, με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία, το
κάπνισμα απαγορεύεται στους χώρους που καθορίζονται στο νόμο ως χώροι
απαγόρευσης καπνίσματος, ενώ όσον αφορά τα κέντρα αναψυχής, που με βάση
την υφιστάμενη νομοθεσία δεν αποτελούν χώρο απαγόρευσης καπνίσματος, ο
έχων τον έλεγχο του κέντρου αναψυχής έχει τη δυνατότητα να διατηρεί
χώρους για καπνιστές και μη καπνιστές με βάση ορισμένες προϋποθέσεις και
κριτήρια.
Εισάγοντας την πρώτη υπό αναφορά πρόταση νόμου στην επιτροπή,
στα πλαίσια της συζήτησης που προηγήθηκε της κατάθεσης της δεύτερης υπό
αναφορά πρότασης νόμου, ο εισηγητής της κ. Γιώργος Περδίκης υποστήριξε
ότι η προτεινόμενη τροποποίηση κρίνεται αναγκαία, ώστε να καταστεί η
υφιστάμενη νομοθεσία για τον έλεγχο του καπνίσματος επαρκής και η
εφαρμογή της αποτελεσματική.
Εισάγοντας τη δεύτερη υπό αναφορά πρόταση νόμου, η πρόεδρος της
επιτροπής κ. Ελένη Θεοχάρους δήλωσε ότι κατέθεσε την εν λόγω πρόταση
νόμου στη Βουλή με σκοπό την καθολική απαγόρευση του καπνίσματος σε
χώρους που καθορίζονται στην υφιστάμενη νομοθεσία ως χώροι απαγόρευσης
καπνίσματος, δίχως να παρέχεται η δυνατότητα δημιουργίας οποιουδήποτε
χώρου καπνιζόντων, είτε πρόκειται για περιοχή είτε πρόκειται για
αίθουσα/δωμάτιο.
Στα πλαίσια της μελέτης των υπό αναφορά προτάσεων νόμου από την
επιτροπή διατυπώθηκαν από τις ενδιαφερόμενες πλευρές απόψεις,
εισηγήσεις, επιφυλάξεις, αλλά και διαφωνίες σε σχέση με την απαγόρευση
του καπνίσματος σε ορισμένους χώρους, οι οποίες συνοψίζονται στα
ακόλουθα:
Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας, σχολιάζοντας τις πρόνοιες των
υπό αναφορά προτάσεων νόμου, δήλωσαν στην επιτροπή ότι οι προτεινόμενες
ρυθμίσεις απασχολούν σοβαρά το εν λόγω υπουργείο, το οποίο τάσσεται υπέρ
όλων των αναγκαίων τροποποιήσεων της υφιστάμενης νομοθεσίας, προκειμένου
να απαγορευτεί το κάπνισμα στους κλειστούς δημόσιους χώρους, τους χώρους
αναψυχής και τους εργασιακούς χώρους.
Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως επισήμανε
στην επιτροπή την ανάγκη να εντοπιστούν οι ασάφειες και οι αδυναμίες της
υφιστάμενης νομοθεσίας, δηλώνοντας παράλληλα ότι οι σχετικοί έλεγχοι
διενεργούνται σε τακτική βάση και οι παραβάτες καταγγέλλονται. Ακολούθως
ο ίδιος, με γραπτή επιστολή του, εισηγήθηκε, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα
σε σχέση με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις:
1. Tη συμπερίληψη επιπρόσθετων χώρων στους χώρους απαγόρευσης
καπνίσματος, όπως είναι οι λέσχες, ανεξαρτήτως αν η είσοδός τους
είναι ελεύθερη ή μόνο για τα μέλη, σφαιριστήρια και αίθουσες
μπιλιάρδου, πρακτορεία στοιχημάτων, καφετερίες διαδικτύου, αίθουσες
προβολής βίντεο ή ψηφιακών δίσκων, εμπορικά κέντρα.
2. Την τροποποίηση της ερμηνείας του όρου “χώρος απαγόρευσης
καπνίσματος”, έτσι ώστε το κάπνισμα να απαγορεύεται σε όλους τους
χώρους αεροδρομίων, λιμανιών κ.λπ., ανεξαρτήτως της εξειδικευμένης
χρήσης μικρότερων χώρων εντός του ευρύτερου κτιρίου αυτών.
Εκφράζοντας τις θέσεις τους γενικότερα για το θέμα της
απαγόρευσης του καπνίσματος και της ανάγκης να καταστεί πιο σωστή και
ολοκληρωμένη η σχετική νομοθεσία, οι πιο κάτω εκπρόσωποι, που κλήθηκαν
ενώπιον της επιτροπής στις 23 Οκτωβρίου 2008 με την ευκαιρία της
καταρχήν συζήτησης της πρώτης πιο πάνω πρότασης νόμου, εξέφρασαν στην
επιτροπή τις ακόλουθες θέσεις:
Ο εκπρόσωπος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών υποστήριξε
την ανάγκη επιβολής αυστηρότερων ποινών σε όλους όσοι δε συμμορφώνονται
με τις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας.
Ο εκπρόσωπος της ΠΟΒΕΚ εξέφρασε την ανησυχία του για ενδεχόμενη
μείωση του κύκλου εργασιών των κέντρων αναψυχής.
Ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΙΚΑ, διαφωνώντας με τη γενική απαγόρευση του
καπνίσματος στα κέντρα αναψυχής, υποστήριξε την ανάγκη να εξευρεθούν
τρόποι πιο αποτελεσματικής εφαρμογής της υφιστάμενης νομοθεσίας.
Επιπρόσθετα, ο ίδιος δήλωσε στην επιτροπή πως πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι
με βάση σχετικές μελέτες είναι τεχνολογικά δυνατή η συνύπαρξη σε κλειστό
χώρο καπνιστών και μη καπνιστών, ώστε να αποφεύγονται ενδεχόμενοι
ρατσιστικοί διαχωρισμοί. Σημειώνεται ότι ο πιο πάνω σύνδεσμος απέστειλε
στη συνέχεια γραπτή επιστολή, μετά την κατάθεση της δεύτερης υπό
συζήτηση πρότασης νόμου, στην οποία και διαβίβασε τις ακόλουθες
εισηγήσεις:
1. Να εξαιρεθούν από τις πρόνοιες που προβλέπουν την πλήρη
απαγόρευση του καπνίσματος σε κέντρα αναψυχής τα αυθεντικά και
παραδοσιακά καφενεία, όπως αυτά καθορίζονται με βάση σχετική
νομοθεσία.
2. Να εξαιρεθούν υπό προϋποθέσεις από τις πρόνοιες που προβλέπουν
την πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος σε κέντρα αναψυχής τα
μουσικοχορευτικά κέντρα, λαμβανομένου υπόψη ότι αυτά λειτουργούν
υποχρεωτικώς σε κλειστούς χώρους, προκειμένου να μην προκαλούν
οχληρία.
3. Οι ποινές να βαρύνουν πρώτιστα τον καπνιστή.
Η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού τάχθηκε
ανεπιφύλακτα υπέρ της καθολικής απαγόρευσης του καπνίσματος σε όλους
τους χώρους αναψυχής και ιδιαίτερα όπου συχνάζουν παιδιά και έφηβοι.
Παράλληλα, επισήμανε ότι επιβάλλεται αυστηρότερος έλεγχος από τις
αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες για την εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας,
που απαγορεύει, μεταξύ άλλων, την πώληση καπνικών προϊόντων σε
ανηλίκους.
Οι εκπρόσωποι όλων των άλλων οργανώσεων που παρευρέθηκαν στις
συνεδρίες της επιτροπής τάχθηκαν υπέρ της πλήρους απαγόρευσης στους
καθορισμένους χώρους, με εξαίρεση τους εκπροσώπους της ΟΣΙΚΑ, οι οποίοι
υποστήριξαν την ανάγκη της διατήρησης χώρων καπνιστών και μη καπνιστών,
θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατό να επιτευχθεί με τη σύγχρονη
τεχνολογία χωρίς επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.
Σημειώνεται ότι, υπό το φως της κατάθεσης της υπό αναφορά δεύτερης
πρότασης νόμου για την πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος, ο κ. Γιώργος
Περδίκης εξέφρασε την πρόθεσή του να μην εμμείνει στην προώθηση της
πρώτης πρότασης νόμου, νοουμένου ότι θα προωθηθεί για ψήφιση η δεύτερη
πρόταση ως μια κοινά αποδεκτή και αποτελεσματική αντιμετώπιση του όλου
ζητήματος.
Υπό το φως όλων των πιο πάνω απόψεων που εκφράστηκαν ενώπιον
της επιτροπής και της ανταλλαγής απόψεων που επακολούθησε μεταξύ των
μελών της, αλλά και άλλων βουλευτών μη μελών της επιτροπής, υπήρξε
ιδιαίτερος προβληματισμός γύρω από τα ακόλουθα ζητήματα:
1. Το ενδεχόμενο η ερμηνεία του όρου “χώροι απαγόρευσης
καπνίσματος” να διευρυνθεί, έτσι ώστε σε αυτόν να περιληφθούν και
άλλοι χώροι, λαμβανομένων υπόψη κυρίως των εισηγήσεων που
κατατέθηκαν από πλευράς της εκτελεστικής εξουσίας.
2. Το ενδεχόμενο, αντί να υιοθετηθεί πλήρης απαγόρευση
καπνίσματος, να υπάρξει μερική απαγόρευση και το κάπνισμα να
επιτρέπεται σε ειδικά διαρρυθμισμένους χώρους για καπνιστές εντός
των χώρων απαγόρευσης, στη βάση όμως καθορισμένων προδιαγραφών και
κριτηρίων, όπως π.χ. το εμβαδόν, ο εξαερισμός και άλλα κριτήρια τα
οποία θα καθορίζονται στη νομοθεσία.
3. Η δυνατότητα δημιουργίας λεσχών αποκλειστικά για καπνιστές,
υπό την προϋπόθεση ότι θα απαγορεύεται η είσοδος σε αυτές ατόμων
κάτω των δεκαοχτώ ετών και θα εγκαθίσταται ειδικό σύστημα εξαερισμού/απορρόφησης
καπνού.
4. Το κατά πόσο η απαγόρευση του καπνίσματος στους χώρους
απαγόρευσης καπνίσματος θα περιοριστεί στους κλειστούς τους χώρους ή
θα επεκταθεί και στους ανοιχτούς.
|