Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και
Προϋπολογισμού για τους κανονισμούς που τιτλοφορούνται «Οι περί
Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων (Διαγραφή Οφειλόμενων Φορολογικών Χρεών)
Κανονισμοί του 2005»
Παρόντες:
Άριστος Χρυσοστόμου, πρόεδρος |
Μαρία Κυριακού |
Ζαχαρίας Κουλίας |
Μαρίνος Σιζόπουλος |
Σωτηρούλα Χαραλάμπους |
Πρόδρομος Προδρόμου |
Ιωνάς Νικολάου |
|
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και
Προϋπολογισμού μελέτησε τους πιο πάνω κανονισμούς σε αριθμό συνεδριάσεών
της, που πραγματοποιήθηκαν στο χρονικό διάστημα από τις 11 Απριλίου μέχρι
τις 11 Ιουλίου 2005. Στο στάδιο της μελέτης των υπό αναφορά κανονισμών
κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι του Υπουργείου
Οικονομικών και ο διευθυντής του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (ΤΕΠ).
Με τους υπό αναφορά κανονισμούς, οι οποίοι εκδίδονται
με βάση το άρθρο 54Α του περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμου,
σκοπείται η άμεση είσπραξη καθυστερημένων φορολογικών οφειλών από πρόσωπα
τα οποία αποδεδειγμένα και λόγω συγκεκριμένων προσωπικών περιστάσεων δεν
έχουν τη δυνατότητα να καταβάλουν σε σχέση με οφειλόμενο φόρο πρόσθετη
επιβάρυνση και τόκο αναφορικά με τα φορολογικά έτη μέχρι και το
φορολογικό έτος 1999.
Με τους προτεινόμενους κανονισμούς καθορίζονται επίσης
οι προϋποθέσεις οι οποίες πρέπει να υπάρχουν, ώστε το Υπουργικό Συμβούλιο
να δύναται να εγκρίνει πρόταση του διευθυντή του ΤΕΠ, η οποία υποβάλλεται
μέσω του Υπουργού Οικονομικών, για διαγραφή οφειλόμενων φορολογικών χρεών
τα οποία, λόγω των περιστάσεων του οφειλέτη, δεν μπορούν να εισπραχθούν.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τους
κανονισμούς, οι προϋποθέσεις αυτές είναι οι εξής:
1. Ο οφειλέτης αποδεδειγμένα αντιμετωπίζει
αντικειμενική δυσκολία, η οποία δεν έχει προκύψει ως αποτέλεσμα των
πράξεων ή ενεργειών του, να εξοφλήσει τα οφειλόμενα φορολογικά χρέη
που αναφέρονται στην πρόταση του διευθυντή του ΤΕΠ. Για την
εξακρίβωση της αντικειμενικής δυσκολίας θα λαμβάνονται υπόψη η
οικονομική, επαγγελματική και οικογενειακή κατάσταση, καθώς και η
υγεία του οφειλέτη.
2. Ο οφειλέτης έχει αποδεχθεί εγγράφως να
εξοφλήσει τοις μετρητοίς εντός τριών μηνών από την ημερομηνία
έγκρισης της σχετικής πρότασης από το Υπουργικό Συμβούλιο οποιαδήποτε
άλλα φορολογικά χρέη του τα οποία δεν αντιμετωπίζει αντικειμενική
δυσκολία να εξοφλήσει.
Περαιτέρω, ο διευθυντής του ΤΕΠ θα έχει τις ακόλουθες
εξουσίες:
1. Μετά την έγκριση της πρότασής του από το
Υπουργικό Συμβούλιο, θα καλεί τον οφειλέτη να εξοφλήσει τοις
μετρητοίς, εντός τριών μηνών από την ημερομηνία της απόφασης του
Υπουργικού Συμβουλίου, οποιαδήποτε άλλα φορολογικά χρέη για τα
οποία δεν αντιμετωπίζει αντικειμενική δυσκολία εξόφλησης.
2. Θα προβαίνει στη διαγραφή των φορολογικών
χρεών που αναφέρονται στην πρόταση που εγκρίθηκε από το Υπουργικό
Συμβούλιο μετά τη συμμόρφωση του οφειλέτη.
3. Θα εγκρίνει ειδικό έντυπο με το οποίο θα
υποβάλλεται η αίτηση του οφειλέτη για διακανονισμό των οφειλόμενων
φορολογικών χρεών του.
Mε βάση ωστόσο τους
προτεινόμενους κανονισμούς, ο διευθυντής του ΤΕΠ δε θα έχει εξουσία
να υποβάλει στο Υπουργικό Συμβούλιο πρόταση για διαγραφή οφειλόμενων
φορολογικών χρεών τα οποία είχαν περιληφθεί σε προηγούμενη πρότασή
του, η οποία είχε εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, αλλά που δε
διαγράφηκαν τελικά, διότι ο οφειλέτης δεν εξόφλησε τοις μετρητοίς
χρέη του τα οποία δεν αντιμετώπιζε αντικειμενική δυσκολία να
εξοφλήσει, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στους υπό συζήτηση κανονισμούς.
Στο στάδιο της μελέτης των υπό αναφορά κανονισμών,
μέλη της επιτροπής εξέφρασαν προβληματισμούς επί ειδικότερων σημείων
τους, η επιτροπή δε, με επιστολή της ημερομηνίας 9 Μαΐου 2005, κάλεσε το
αρμόδιο υπουργείο να διευκρινίσει τα ζητήματα αυτά.
Οι επιφυλάξεις της επιτροπής αφορούσαν τόσο
νομοτεχνικά ζητήματα όσο και ουσιαστικά, μεταξύ των οποίων, είναι τα
ακόλουθα:
1. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις, σύμφωνα με τα όσα
κατατέθηκαν από τους αρμοδίους, είναι προσωρινές, αυτό όμως δεν
προβλέπεται ρητά στους υπό συζήτηση κανονισμούς.
2. Ως προϋπόθεση επί της οποίας θα βασίζεται η
διαγραφή των οφειλόμενων φορολογικών χρεών καθορίζεται “η
αποδεδειγμένη αντικειμενική δυσκολία”, η οποία δεν έχει προκύψει ως
αποτέλεσμα των πράξεων ή ενεργειών του οφειλέτη να εξοφλήσει τα
φορολογικά του χρέη. Παρατηρείται όμως ότι στα πλαίσια εξακρίβωσης
της αντικειμενικής δυσκολίας θα λαμβάνονται ουσιαστικά υπόψη
υποκειμενικοί παράγοντες, όπως είναι η οικονομική, επαγγελματική και
οικογενειακή κατάσταση, καθώς και η υγεία του οφειλέτη, μεταθέτοντας
την απόδειξη της “αντικειμενικής”, κατά τα άλλα, δυσκολίας στον
οφειλέτη.
3. Σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανονισμούς, θα
καλείται ο οφειλέτης να αποδεχθεί εγγράφως ότι θα εξοφλήσει τοις
μετρητοίς εντός τριών μηνών από την ημερομηνία έγκρισης σχετικής
πρότασης από το Υπουργικό Συμβούλιο για τη διαγραφή των φορολογικών
του χρεών οποιαδήποτε άλλα φορολογικά χρέη τα οποία δεν αντιμετωπίζει
αντικειμενική δυσκολία να εξοφλήσει. Η ρύθμιση αυτή δημιουργεί εύλογη
απορία, γιατί, φυσιολογικώς εχόντων των πραγμάτων, ο οφειλέτης θα
πρέπει να βρίσκεται σε αντικειμενική δυσκολία να εξοφλήσει τοις
μετρητοίς οποιαδήποτε χρέη στην ολότητά τους.
Υπό το φως των πιο πάνω, το αρμόδιο υπουργείο, με
επιστολή του ημερομηνίας 2 Ιουνίου 2005, διευκρινίζει τα ακόλουθα:
«1. Σκοπός του άρθρου 54Α του περί Βεβαιώσεως και
Εισπράξεως Φόρων Νόμου, όπως και των υπό συζήτηση κανονισμών είναι η
επίσπευση στην είσπραξη πολύ καθυστερημένων φορολογικών οφειλών
(οφειλών μέχρι το έτος 1999) που δεν εξοφλούνται από τους οφειλέτες,
λόγω του ότι αυτοί αντιμετωπίζουν αντικειμενικές δυσκολίες να
εξοφλήσουν ολόκληρο το οφειλόμενο ποσό, αλλά είναι σε θέση να
εξοφλήσουν μέρος του ποσού που οφείλουν. Συναφώς, υπήρξε
προβληματισμός κατά πόσο θα έπρεπε να καθοριστεί ημερομηνία λήξης της
ισχύος των κανονισμών, λαμβανομένου όμως υπόψη του ενδεχόμενου
κατακλυσμού του ΤΕΠ από αιτήματα στην περίπτωση καθορισμού
ημερομηνίας λήξης, κρίθηκε σκόπιμο να μην τεθούν οποιοιδήποτε
χρονικοί περιορισμοί. Το Υπουργείο Οικονομικών όμως δεν έχει ένσταση
στον καθορισμό λήξης της ισχύος των κανονισμών στο τέλος του έτους
2007.
2. Καθόσον αφορά τον προβληματισμό της επιτροπής
αναφορικά με την απόδειξη της αντικειμενικής δυσκολίας του οφειλέτη
να εξοφλήσει τα οφειλόμενα φορολογικά του χρέη, τονίζεται ότι ο
στόχος της κυβέρνησης δεν είναι να μετατεθεί στον οφειλέτη η
υποχρέωση απόδειξης της αντικειμενικής δυσκολίας. Απλώς, ο οφειλέτης
καλείται να υποβάλει αντικειμενικά και πειστικά στοιχεία αναφορικά με
την οικονομική, επαγγελματική, οικογενειακή του κατάσταση και την
κατάσταση της υγείας του.
3. Σε σχέση με τον προβληματισμό που εκφράστηκε
από την επιτροπή για την πληρωμή τοις μετρητοίς μέρους των χρεών του
οφειλέτη, αξίζει να αναφερθεί ότι ο σκοπός της πρότασης αυτής δεν
είναι απλώς η διαγραφή ανείσπρακτων οφειλών, αλλά, στις περιπτώσεις
που ο οφειλέτης δεν είναι σε θέση να καταβάλει ολόκληρο το οφειλόμενο
ποσό, να επιτευχθεί η άμεση είσπραξη έστω και μέρους καθυστερημένων
φορολογικών οφειλών και να διαγραφούν τα ανείσπρακτα ποσά.
4. Διευκρινίζεται πρόσθετα ότι, με βάση ήδη
υφιστάμενη διάταξη του περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμου
(άρθρο 54), φορολογικές υποχρεώσεις φυσικών προσώπων μπορεί να
διαγραφούν σε περίπτωση πενίας με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου,
εξουσία που έχει εκχωρηθεί από το τελευταίο στον Υπουργό Οικονομικών.
5. Τέλος, όσον αφορά το ζήτημα κατά πόσο οι
προτεινόμενοι κανονισμοί καλύπτουν και νομικά πρόσωπα, διευκρινίζεται
ότι οι κανονισμοί καλύπτουν όλα τα πρόσωπα, φυσικά ή/και νομικά.».
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και
Προϋπολογισμού, αφού έλαβε υπόψη της όλα τα στοιχεία και τις γραπτές
διευκρινίσεις που τέθηκαν ενώπιόν της από την εκτελεστική εξουσία,
αποφάσισε να υιοθετήσει τους σκοπούς των υπό συζήτηση κανονισμών και να
εισηγηθεί στην ολομέλεια του σώματος την έγκρισή τους, με ημερομηνία
λήξης της ισχύος τους την 31η Δεκεμβρίου 2007 και με τροποποίηση του
τίτλου τους, ώστε να αναφέρονται ως «Οι περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως
Φόρων (Διαγραφή Οφειλόμενων Φορολογικών Χρεών) (Προσωρινές Διατάξεις)
Κανονισμοί του 2005».
Tα μέλη της επιτροπής
βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού
επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν κατά τη συζήτηση του θέματος στην ολομέλεια
του σώματος.
12 Ιουλίου 2005
|