ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ
Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας για την
πρόταση νόμου που τιτλοφορείται «Ο περί Ιδιωτικών Πανεπιστημίων Νόμος του
2003» και για το νομοσχέδιο που τιτλοφορείται «Ο περί Ιδιωτικών
Πανεπιστημίων (Ίδρυση, Λειτουργία και Έλεγχος) Νόμος του 2004»
Παρόντες:
Νίκος Τορναρίτης, πρόεδρος |
Γιάννος Λαμάρης |
Γεώργιος Τάσου |
Αντιγόνη Παπαδοπούλου |
Ιωνάς Νικολάου |
Αθηνά Κυριακίδου |
Θάσος Μιχαηλίδης |
Γιώργος Βαρνάβα |
Τάκης Χατζηγεωργίου |
Πρόδρομος Προδρόμου |
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας εξέτασε την πιο
πάνω πρόταση νόμου, που κατατέθηκε στη Βουλή από το βουλευτή κ. Πρόδρομο
Προδρόμου, σε δύο συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 23
Σεπτεμβρίου 2003 και στις 23 Ιανουαρίου 2004. Στα πλαίσια των
συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και παρέστησαν ενώπιον της επιτροπής ο
Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού και εκπρόσωποι του Συνδέσμου Ιδρυμάτων
Ανώτατης Εκπαίδευσης Κύπρου (ΣΙΑΕΚ).
Σκοπός της υπό αναφορά πρότασης νόμου είναι η θέσπιση
γενικού νομοθετικού πλαισίου για την ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών
πανεπιστημίων στην Κύπρο.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την
πρόταση νόμου, η δημιουργία του νομοθετικού πλαισίου για την ίδρυση και
λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στοχεύει τόσο στο να δώσει την
ευκαιρία σε ξένα πανεπιστήμια ή σε ιδιωτικές πρωτοβουλίες να συμβάλουν
στην πανεπιστημιακή υποδομή της χώρας όσο και στο να τεθούν εξαρχής
κάποιες ασφαλιστικές δικλίδες και εχέγγυα ακαδημαϊκής ποιότητας στην
ιδιωτική πανεπιστημιακή ανάπτυξη.
Στα πλαίσια της εξέτασης της υπό αναφορά πρότασης
νόμου, διαφάνηκε η ανάγκη όπως το θέμα της ίδρυσης ιδιωτικών
πανεπιστημίων τύχει περαιτέρω και ενδελεχέστερης ρύθμισης. Για το σκοπό
αυτό η κυβέρνηση δήλωσε ότι θα ετοιμαζόταν σχετικό νομοσχέδιο. Το
νομοσχέδιο αυτό, με τίτλο «Ο περί Ιδιωτικών Πανεπιστημίων (Ίδρυση,
Λειτουργία και Έλεγχος) Νόμος του 2004», κατατέθηκε στη Βουλή την 21η
Οκτωβρίου 2004.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας εξέτασε το υπό
αναφορά νομοσχέδιο σε μεγάλο αριθμό συνεδριάσεών της, που
πραγματοποιήθηκαν στο χρονικό διάστημα από τις 26 Οκτωβρίου 2004 μέχρι
τις 12 Ιουλίου 2005.
Στα πλαίσια της εξέτασης του υπό αναφορά νομοσχεδίου
κλήθηκαν και παρέστησαν ενώπιον της επιτροπής ο Υπουργός Παιδείας και
Πολιτισμού, εκπρόσωποι του Γραφείου του Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου
Παραλήπτη του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, ο πρύτανης
του Πανεπιστημίου Κύπρου, εκπρόσωποι του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα
της Δημοκρατίας, του Συμβουλίου Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης/Πιστοποίησης (ΣΕΚΑΠ),
του Παγκύπριου Συνδέσμου Ιδιωτικών Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΠΑΣΙΣΤΕ),
του Συνδέσμου Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης Κύπρου (ΣΙΑΕΚ), του
Intercollege, της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών
Υπαλλήλων Κύπρου (ΟΙΥΚ-ΣΕΚ), της Συντεχνίας Εργαζομένων ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ, του
ΕΤΕΚ, της ΣΕΦΙΣΤΕ, της ΕΦΕΕΠΘ, των φοιτητικών παρατάξεων “Αγώνας”,
“Πρωτοπορία” και “Προοδευτική”, του Κυπριακού Κολεγίου Τουρισμού, της
ΠΟΦΝΕ και της ΠΟΦΕΝ.
Σκοπός του υπό αναφορά νομοσχεδίου είναι η θέσπιση του
κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου το οποίο να διέπει την ίδρυση και
λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στη Δημοκρατία.
Ειδικότερα, στο νομοσχέδιο προσδιορίζονται οι σκοποί
και η αποστολή του ιδιωτικού πανεπιστημίου, καθορίζεται το νομοθετικό
πλαίσιο στο οποίο αυτό θα λειτουργεί και προδιαγράφονται οι διαδικασίες
που οδηγούν στην έκδοση από το Υπουργικό Συμβούλιο αρχικής και στη
συνέχεια οριστικής άδειας λειτουργίας. Στο ίδιο νομοσχέδιο
προσδιορίζονται επίσης τα διάφορα όργανα που πρέπει να λειτουργούν σε
κάθε ιδιωτικό πανεπιστήμιο και οι βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να
ικανοποιεί κάθε φοιτητής, όταν εγγράφεται σε ένα τέτοιο πανεπιστήμιο.
Υπάρχει επίσης πρόνοια για τους κανόνες λειτουργίας των ιδιωτικών
πανεπιστημίων, που θα περιλαμβάνονται στο καταστατικό το οποίο οι ιδρυτές
τους οφείλουν να υποβάλουν στις αρμόδιες αρχές μαζί με την αίτηση για
εξασφάλιση άδειας λειτουργίας. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επιπρόσθετα ο
έλεγχος από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της τήρησης των κανόνων
λειτουργίας των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Τέλος, προτείνεται η παροχή
εξουσίας στο Υπουργικό Συμβούλιο να εκδίδει κανονισμούς για ρύθμιση
διάφορων θεμάτων, αλλά παράλληλα και εξουσίας στο ίδιο το ιδιωτικό
πανεπιστήμιο να εκδίδει εσωτερικούς κανονισμούς.
Στα πλαίσια της εξέτασης του νομοσχεδίου κατατέθηκαν
οι πιο κάτω απόψεις/θέσεις:
Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού
Ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός, τόσο προφορικά όσο και
σε γραπτό έγγραφό του προς την επιτροπή, ανέφερε ότι θεωρεί το εν λόγω
νομοσχέδιο πολύ σημαντικό σταθμό και ζήτησε την άμεση προώθησή του από τη
Βουλή για ψήφιση, αφού ο σημερινός Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας
απέσυρε, το Μάρτιο του 2003, νομοσχέδιο της προηγούμενης κυβέρνησης για
την ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, για σκοπούς περαιτέρω
βελτίωσης του νομοθετικού πλαισίου, γιατί θεωρεί, ως θέμα αρχής, ότι η
παιδεία αποτελεί δημόσιο αγαθό, γι’ αυτό και πρέπει να υπόκειται σε
δημόσιο έλεγχο.
Σύμφωνα με το γραπτό υπόμνημα του αρμόδιου υπουργού,
που κατατέθηκε στην επιτροπή, προτείνονται τα ακόλουθα:
1. Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα στα οποία να διασφαλίζεται η παροχή υψηλής
ποιότητας παιδείας, που θα επιτυγχάνεται μέσω μηχανισμού
αποτελεσματικού δημόσιου ελέγχου της.
2. Η δημιουργία μη κερδοσκοπικών ιδιωτικών
πανεπιστημίων, η οποία αποτυπώνεται με την παροχή κινήτρων σε αυτά,
αρχικά με τη μορφή φοροαπαλλαγής και αργότερα με τη διεύρυνσή τους,
με βάση γνωμάτευση του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα της
Δημοκρατίας.
3. Η προστασία του κοινού μέσω υπεύθυνης
λογοδότησης (“accountability”) για τις
προσφερόμενες υπηρεσίες των ιδιωτικών πανεπιστημίων, καθώς και της
δυνατότητας για τερματισμό της λειτουργίας τους για προστασία του
δημόσιου συμφέροντος και των συμφερόντων των φοιτητών τους.
4. Η ανάθεση της ευθύνης για την έγκριση
λειτουργίας των ιδιωτικών πανεπιστημίων στο Υπουργικό Συμβούλιο, αντί
στον αρμόδιο υπουργό μόνο, όπως ισχύει για τα κρατικά πανεπιστήμια.
5. Η διασφάλιση τόσο της ποιότητας των υπηρεσιών
που θα προσφέρουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια όσο και της ακαδημαϊκής
ελευθερίας, της δημοκρατικής συμμετοχής και της διαφάνειας στα
διάφορα όργανα των πανεπιστημίων.
6. Η υιοθέτηση δομών, διαδικασιών και μηχανισμών
αντίστοιχων με εκείνων του Πανεπιστημίου Κύπρου.
7. Η μη περαιτέρω “χαλάρωση” των προνοιών του
νομοσχεδίου για τη μετεξέλιξη των ιδιωτικών σχολών τριτοβάθμιας
εκπαίδευσης σε ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού
Η εκπρόσωπος του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών και
Επίσημου Παραλήπτη του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού,
τόσο προφορικά, ενώπιον της επιτροπής, όσο και με σχετική επιστολή της
προς την επιτροπή, ημερομηνίας 21ης Μαρτίου 2005, επεξήγησε τους τρόπους
με τους οποίους θα μπορούσε να εγγραφούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, με
βάση τις πρόνοιες του περί Εταιρειών Νόμου, καθώς και τα πλεονεκτήματα
και τα μειονεκτήματα μιας τέτοιας εγγραφής.
Γραφείο Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας
Το εν λόγω νομοσχέδιο συντάχθηκε, έτσι ώστε να συνάδει
τόσο με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και με το ευρωπαϊκό
κεκτημένο. Τα υπό ίδρυση πανεπιστήμια θα έχουν καθεστώς εταιρείας μη
κερδοσκοπικής (“non profit
company”) και θα θεωρούνται
sui generis πανεπιστήμια. Σύμφωνα με δύο
γραπτές γνωματεύσεις του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας,
που επισυνάπτονται στο υπό αναφορά νομοσχέδιο, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια
δεν μπορεί να είναι μόνο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, γιατί ένας τέτοιος
περιορισμός θα προσέκρουε στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, που δεν
περιέχει ρητά τέτοια πρόνοια.
Πρύτανης Πανεπιστημίου Κύπρου
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου ανέφερε ότι
στο υπό αναφορά νομοσχέδιο ενσωματώθηκαν κάποιες τροπολογίες που
εισηγήθηκε το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ο ίδιος τόνισε την ανάγκη τα υπό
ίδρυση ιδιωτικά πανεπιστήμια να είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, να
έχουν εξασφαλισμένη ποιότητα εκπαίδευσης, να καθοριστεί ένας ελάχιστος
αριθμός φοιτητών για τη λειτουργία ενός τμήματος, να διασφαλίζεται ο
ερευνητικός χαρακτήρας των ιδιωτικών πανεπιστημίων, να διασφαλίζεται η
συνεργασία με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού και, τέλος, να
αξιολογούνται από ανεξάρτητο οργανισμό αξιολόγησης και για το σκοπό αυτό
να τεθεί σε λειτουργία ο εθνικός μηχανισμός αξιολόγησης και πιστοποίησης
ποιότητας.
Συμβούλιο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης-Πιστοποίησης (ΣΕΚΑΠ)
Ο πρόεδρος του ΣΕΚΑΠ τόνισε την ανάγκη μετατροπής της
Κύπρου σε περιφερειακό κέντρο έρευνας και εκπαίδευσης, γι’ αυτό,
επισήμανε, το υπό αναφορά νομοσχέδιο αποτελεί σημαντικό βήμα προς την
κατεύθυνση αυτή. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι στο νομοσχέδιο πρέπει να προστεθούν
ικανοποιητικοί μηχανισμοί ελέγχου της λειτουργίας των ιδιωτικών
πανεπιστημίων και ιδιαίτερα της ποιότητας της παιδείας που αυτά θα
παρέχουν, αλλά παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλίζεται η μέγιστη ελευθερία
στις διοικητικές δομές των υπό ίδρυση πανεπιστημίων, αφού οι
προτεινόμενες ρυθμίσεις κρίνονται περιοριστικές και ανελαστικές. Στο ίδιο
νομοσχέδιο γίνεται επίσης εισήγηση να υπάρχει δυνατότητα σύστασης
τεχνικών επιτροπών, να υπάρχει δικαίωμα δευτερολογίας στις αποφάσεις της
Επιτροπής Αξιολόγησης κ.ά.
Παγκύπριος Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολών Τριτοβάθμιας
Εκπαίδευσης (ΠΑΣΙΣΤΕ)/Σύνδεσμος Ιδρυμάτων Ανωτάτης Εκπαίδευσης (ΣΙΑΕΚ)
Οι δύο σύνδεσμοι υποστηρίζουν τη θέση ότι τα ιδιωτικά
πανεπιστήμια πρέπει να υπόκεινται σε λιγότερο κρατικό έλεγχο και
ειδικότερα να υπόκεινται σε ανεξάρτητο έλεγχο. Πρόσθετα, οι δύο
σύνδεσμοι, σε γραπτό υπόμνημά τους προς την επιτροπή, εισηγούνται την
προσθήκη στο νομοσχέδιο πρόνοιας που να κατοχυρώνει τις υφιστάμενες
ιδιωτικές σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ήδη λειτουργούν και
ανταποκρίνονται στα ποιοτικά κριτήρια αλλά όχι στα ποσοτικά (μικρότερος
αριθμός φοιτητών από εκείνο που απαιτεί το νομοσχέδιο), νοουμένου ότι
ικανοποιούνται όλες οι υπόλοιπες πρόνοιες του νομοσχεδίου για τη
μετεξέλιξη ιδιωτικής σχολής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ιδιωτικό
πανεπιστήμιο. Οι ίδιοι πρόσθεσαν ότι δε δίδονται από το κράτος κίνητρα
και επιδοτήσεις για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια κατ’ ανάλογο τρόπο με τον
τρόπο με τον οποίο δίδονται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Εισηγήθηκαν
περαιτέρω να απαλειφθούν οι πρόνοιες του νομοσχεδίου για έκδοση
δικαστικού διατάγματος για τερματισμό της λειτουργίας συμβουλίου
πανεπιστημίου και την ανάθεση των καθηκόντων του σε προσωρινή διοικούσα
επιτροπή (άρθρο 22 του νομοσχεδίου), καθώς και να διαγραφεί η πρόνοια για
το ανώτατο όριο των διδάκτρων κ.ά. Επίσης, ο ΣΙΑΕΚ, σε προηγούμενο
υπόμνημά του, εισηγείται την αποζημίωση από το κράτος των σχολών
τριτοβάθμιας εκπαίδευσης των οποίων η λειτουργία θα αναληφθεί από το
κράτος, την κάλυψη από το κράτος των ετήσιων ζημιών τους, τη φοροαπαλλαγή
δωρεών ή κληροδοτημάτων προς μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια, το διοικητικό
συμβούλιο των ιδιωτικών πανεπιστημίων να είναι εννιαμελές και να είναι το
ανώτατο όργανο για τον καθορισμό της πολιτικής του, το διορισμό των
ακαδημαϊκών και άλλων αξιωματούχων του, το καταστατικό των ιδιωτικών
πανεπιστημίων να είναι γενικό και όχι λεπτομερές, την κατάργηση της
πρόνοιας για ύπαρξη προσωρινής διοικούσας επιτροπής, τον καθορισμό
διδάκτρων στο ύψος του κόστους για το κράτος για κάθε φοιτητή του
Πανεπιστημίου Κύπρου και τη ρητή αναφορά ότι οι νόμοι που θα ισχύουν για
τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα ισχύουν, νοουμένου ότι δε θα είναι αντίθετοι
με το κοινοτικό κεκτημένο. Τέλος, θεωρεί μη αναγκαίους τους κανονισμούς
που προνοείται να εκδοθούν, γιατί συνιστούν επέμβαση στην ακαδημαϊκή
αυτονομία των υπό ίδρυση πανεπιστημίων.
Intercollege
O πρόεδρος της διοικούσας
επιτροπής του Intercollege εισηγείται η
ακαδημαϊκή ηγεσία να μπορεί να προέλθει όχι μόνο από εκλογές, να μπορεί ο
αριθμός της να ξεπερνά τα δεκαπέντε μέλη, τα προσόντα των μελών του
διδακτικού ερευνητικού προσωπικού να συνάδουν προς όσα ισχύουν σε άλλα
διεθνή πανεπιστήμια και όχι μόνο προς τα ισχύοντα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου
και, τέλος, να δοθούν κίνητρα για βιωσιμότητα των ιδιωτικών πανεπιστημίων
(δωρεάν κρατική γη, μακροπρόθεσμα δάνεια με ευνοϊκούς όρους για ανέγερση
κτιρίων, μηδενικός συντελεστής ΦΠΑ για εξασφαλιζόμενες υπηρεσίες,
επιδότηση δαπανών για αγορά εξοπλισμού, γενικά συμπαράσταση του κράτους
κ.ά.).
ΠΟΦΝΕ
Οι εκπρόσωποι της ΠΟΦΝΕ τάσσονται υπέρ της δημιουργίας
μη κερδοσκοπικών ιδιωτικών πανεπιστημίων, για να μην εμπορευματοποιείται
η παιδεία και επιδίωξη να είναι η δημιουργία μικρού αριθμού αλλά
ποιοτικών πανεπιστημίων που θα ασχολούνται με την έρευνα. Εισηγούνται
επίσης καθιέρωση μηχανισμού ελέγχου των διδάκτρων, την κωδικοποίηση των
προνοιών του καταστατικού, που αποτελεί σημαντικό έγγραφο, και την
κατοχύρωση από το νόμο των φοιτητικών ενώσεων για σκοπούς σωστής
εκπροσώπησής τους.
ΠΟΦΕΝ
Η ΠΟΦΕΝ τάσσεται υπέρ της δημιουργίας μη κερδοσκοπικών
πανεπιστημίων, όπως άλλωστε εισηγείται και η Επιτροπή για την
Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση και συνάδει προς τις προγραμματικές θέσεις της
κυβέρνησης. Οι εκπρόσωποι της ΠΟΦΕΝ εισηγούνται επίσης τη δημιουργία
μηχανισμού ελέγχου των διδάκτρων και της ανώτατης αύξησής τους σε ετήσια
βάση με βάση τον τιμαριθμικό δείκτη. Επίσης, εισηγούνται την εισαγωγή
περιορισμών στα θέματα που ρυθμίζονται από το καταστατικό ιδιωτικού
πανεπιστημίου, την κατοχύρωση των φοιτητικών ενώσεων, την εισαγωγή
συστήματος συνεχούς αξιολόγησης της παρεχόμενης εκπαίδευσης, καθώς και
την εκπροσώπηση των φοιτητών στα τμήματα και στις σχολές, όπως ισχύει και
στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Φοιτητική παράταξη “Πρωτοπορία”
Οι εκπρόσωποι της φοιτητικής παράταξης “Πρωτοπορία”
χαιρέτισαν την κατάθεση του νομοσχεδίου, παρά την παρατηρηθείσα
καθυστέρηση στην κατάθεσή του, αλλά θεωρούν μη ικανοποιητικές τις
πρόνοιες για συμμετοχή των φοιτητών στα όργανα των ιδιωτικών
πανεπιστημίων και την εκλογή των αξιωματούχων τους. Επίσης, εισηγούνται
την καλύτερη ρύθμιση της τύχης της περιουσίας των κολεγίων που δεν
πετυχαίνουν να μετεξελιχθούν σε πανεπιστήμια και την παροχή ουσιαστικών
κινήτρων για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπως η επιχορήγηση ερευνητικών
προγραμμάτων. Τέλος, θεωρούν ότι κριτήριο για την ίδρυση των ιδιωτικών
πανεπιστημίων πρέπει να είναι η ποιότητα της παρεχόμενης παιδείας, αντί ο
αριθμός των φοιτητών, και ταυτόχρονα τονίζουν την ανάγκη διασφάλισης του
ύψους των διδάκτρων.
Φοιτητική παράταξη “Προοδευτική”
Οι εκπρόσωποι της φοιτητικής παράταξης “Προοδευτική”
τάχθηκαν υπέρ της ίδρυσης μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, τα οποία θα
προσφέρουν παιδεία έναντι λογικού ύψους διδάκτρων, και υπέρ της ύπαρξης
μηχανισμού, ώστε αυτά να ελέγχονται.
ΣΕΦΙΣΤΕ
Οι εκπρόσωποι της ΣΕΦΙΣΤΕ τάχθηκαν υπέρ της άμεσης
ψήφισης του νομοσχεδίου, υπέρ της λιγότερης κρατικής παρέμβασης και
εναντίον της ύπαρξης προσωρινής διοικούσας επιτροπής.
ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ/Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Κύπρου (ΟΙΥΚ-ΣΕΚ)
Οι εκπρόσωποι των πιο πάνω συνδικαλιστικών οργανώσεων
εισηγούνται τη διασφάλιση των συνδικαλιστικών ελευθεριών και των
δικαιωμάτων όλων όσοι θα εργάζονται στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ο
εκπρόσωπος της ΠΑΣΕΥ-ΠΕΟ εισηγείται επίσης την προσθήκη στο νομοσχέδιο
πενταετούς μεταβατικής περιόδου, ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν προσόντα
διδακτορικού επιπέδου (PhD) όσοι εργάζονται σε
κολέγια, με εξαίρεση τους καθηγητές των σχολείων ξένων γλωσσών, για τους
οποίους δεν απαιτείται η κατοχή διδακτορικού τίτλου, όπως ισχύει στο
Πανεπιστήμιο Κύπρου και αλλού.
ΕΤΕΚ
Το ΕΤΕΚ, σε γραπτό υπόμνημά του προς την επιτροπή,
τάσσεται υπέρ της ίδρυσης μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων τα οποία να
προσφέρουν ποιοτική εκπαίδευση σε ικανοποιητικό αριθμό και ποικιλία
προγραμμάτων των οποίων το ακαδημαϊκό προσωπικό να ικανοποιεί τα ελάχιστα
διεθνή πρότυπα. Επίσης, το ΕΤΕΚ θεωρεί ότι στα ιδιωτικά πανεπιστήμια
πρέπει να διασφαλίζεται η ακαδημαϊκή αυτονομία, αυτά να υπόκεινται σε
περιοδικές αξιολογήσεις από ανεξάρτητο φορέα και να διασφαλίζονται
διαφανείς διαδικασίες για τους προϋπολογισμούς των ιδρυμάτων αυτών και
για τον καθορισμό και τις αναθεωρήσεις των διδάκτρων που θα καταβάλλουν
οι φοιτητές τους.
Συντεχνία Καθηγητών
Intercollege
Η Συντεχνία Καθηγητών Intercollege,
σε γραπτό υπόμνημά της προς την επιτροπή, υποστηρίζει την ίδρυση
ιδιωτικών πανεπιστημίων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, την κατοχύρωση των
συνδικαλιστικών και ακαδημαϊκών ελευθεριών των καθηγητών που θα υπηρετούν
σε αυτά, καθώς και την ικανοποιητική αμοιβή τους, ώστε να προσελκύσουν
Κυπρίους επιστήμονες από το εξωτερικό, κάτι που θα επιτευχθεί μέσω του
ελεύθερου καθορισμού των διδάκτρων τους. Η ίδια συντεχνία υποστηρίζει
επίσης την προσθήκη πρόνοιας στο νομοσχέδιο, ώστε για τα πρώτα πέντε
χρόνια από την έναρξη ισχύος του νόμου η αναλογία διδακτικού προσωπικού
με και χωρίς διδακτορικό τίτλο να είναι 70% και 30% αντίστοιχα, την
ίδρυση κέντρων γλωσσών στα πανεπιστήμια, στα οποία οι καθηγητές να μην
απαιτείται να έχουν διδακτορικό τίτλο, το διορισμό του πρύτανη από το
συμβούλιο του πανεπιστημίου και την εκλογή των κοσμητόρων και των
προέδρων των τμημάτων και τη δυνατότητα ύπαρξης παραρτημάτων των
ιδιωτικών πανεπιστημίων και σε άλλες πόλεις πέραν της έδρας τους.
Για σκοπούς καλύτερης και ενδελεχέστερης εξέτασης του
υπό αναφορά νομοσχεδίου, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας αποφάσισε τη
σύσταση Υποεπιτροπής για τη Μελέτη του Νομοθετικού Πλαισίου για την
Ίδρυση και Λειτουργία Ιδιωτικών Πανεπιστημίων, υπό την προεδρία του
προέδρου της κ. Νίκου Τορναρίτη και τη συμμετοχή των μελών της κ. Ιωνά
Νικολάου, Θάσου Μιχαηλίδη, Τάκη Χατζηγεωργίου, Αντιγόνης Παπαδοπούλου,
Γιώργου Βαρνάβα και Πρόδρομου Προδρόμου.
Η υποεπιτροπή αυτή, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις που
κατατέθηκαν από διάφορους εμπλεκόμενους φορείς, αποφάσισε να προχωρήσει
με την κατ’ άρθρον εξέταση του υπό αναφορά νομοσχεδίου, με τη συμμετοχή
εκπροσώπων του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, του Γραφείου του
Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και του ΣΕΚΑΠ στο αρχικό στάδιο, τους
οποίους, με την ευκαιρία αυτή, η επιτροπή ευχαριστεί για τη συνεργασία.
Στα πλαίσια της ανταλλαγής απόψεων για το υπό αναφορά
νομοσχέδιο, η επιτροπή προβληματίστηκε, ανάμεσα σε άλλα, και για τα
ακόλουθα θέματα:
1. Τον κερδοσκοπικό ή μη χαρακτήρα των ιδιωτικών
πανεπιστημίων, θέμα για το οποίο η επιτροπή αποφάσισε, κατά
πλειοψηφία, την υιοθέτηση του διπλού χαρακτήρα τους.
2. Τον αριθμό των φοιτητών που θα πρέπει να
φοιτούν σε ένα τμήμα ή σε μια σχολή, ώστε να μπορεί να υποβληθεί
αίτηση για ίδρυση ιδιωτικού πανεπιστημίου.
3. Το ύψος των διδάκτρων για φοίτηση σε ιδιωτικό
πανεπιστήμιο και τον αριθμό των χρόνων που θα μπορεί να ισχύει η
πρόνοια αυτή.
4. Τις προϋποθέσεις, ώστε λειτουργούσα σχολή
τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να μπορεί να αιτηθεί να γίνει ιδιωτικό
πανεπιστήμιο.
5. Τις λεπτομέρειες που πρέπει να περιλαμβάνονται
στο καταστατικό.
6. Το κατά πόσο η Επιτροπή Αξιολόγησης θα είναι
μόνιμη ή ειδική, κατά περίπτωση.
7. Τη διαδικασία χορήγησης άδειας λειτουργίας
ιδιωτικού πανεπιστημίου και την έκθεση για την πρόοδο στον τομέα
αυτό.
8. Την άσκηση πειθαρχικού ελέγχου στα μέλη του
ακαδημαϊκού προσωπικού, τους φοιτητές και τις σχετικές διαδικασίες
και αν αυτά θα ρυθμίζονται στο καταστατικό ή σε κανονισμούς.
Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή
Παιδείας αποφάσισε την ενσωμάτωση στο υπό αναφορά νομοσχέδιο των πιο κάτω
ομόφωνων θέσεών της:
1. Η Επιτροπή Αξιολόγησης να είναι μία, να
εξετάζει όλες τις αιτήσεις και να έχει τη δυνατότητα να παραπέμπει
ορισμένα θέματά της σε ομάδες ειδικών, αλλά η τελική απόφαση να
λαμβάνεται από την ίδια την Επιτροπή Αξιολόγησης.
2. Αίτηση για ίδρυση ιδιωτικού πανεπιστημίου να
μπορούν να υποβάλουν μόνο νομικά πρόσωπα.
3. Στο καταστατικό των ιδιωτικών πανεπιστημίων να
περιληφθούν πρόνοιες αναφορικά με την άσκηση πειθαρχικού ελέγχου και
τις σχετικές διαδικασίες στο ακαδημαϊκό προσωπικό και στους φοιτητές.
4. Σε κάθε τμήμα σχολής να συγκροτείται συμβούλιο
τμήματος, στο οποίο να συμμετέχουν, ανάμεσα σε άλλους, και εκπρόσωποι
των φοιτητών του τμήματος που να ισοδυναμούν αριθμητικά με ποσοστό
20% των υπόλοιπων μελών του συμβουλίου, δηλαδή όλων των μελών του
διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού του τμήματος και ενός μέλους
του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού του Τμήματος, αν υπάρχει τέτοιο.
5. Το σύνολο των φοιτητών ιδιωτικού πανεπιστημίου
να μπορεί να προβαίνει στις κατάλληλες ενέργειες για τη συγκρότηση
από τους φοιτητές συλλογικού σώματος με την ονομασία “φοιτητική
ένωση”.
6. Το κάθε ιδιωτικό πανεπιστήμιο να υποβάλλει
έκθεση στον αρμόδιο υπουργό πέντε χρόνια, αφότου αυτό αρχίσει να
λειτουργεί.
7. Το ύψος των διδάκτρων που θα καταβάλλουν οι
φοιτητές να είναι γνωστό από πριν στο φοιτητή για όλη τη διάρκεια του
προγράμματος σπουδών του, των οποίων η διάρκεια να είναι καθορισμένη.
Αναφορικά με το θέμα του προβλεπόμενου συνολικού
αριθμού των φοιτητών που πρέπει να φοιτούν σε ένα πανεπιστήμιο και του
ελάχιστου αριθμού φοιτητών στο πρώτο έτος σπουδών, στοιχεία που πρέπει να
υποβάλλονται από τον ιδρυτή του πανεπιστημίου στα πλαίσια της αίτησής του
για έκδοση της αρχικής άδειας λειτουργίας του πανεπιστημίου, ο πρόεδρος
και τα μέλη της επιτροπής βουλευτές των κοινοβουλευτικών ομάδων του
Δημοκρατικού Συναγερμού, του Δημοκρατικού Κόμματος, καθώς και το μέλος
της επιτροπής βουλευτής της Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας εισηγούνται τη μείωση
των αριθμών αυτών από χίλιους πεντακόσιους φοιτητές σε χίλιους και από
τετρακόσιους σε διακόσιους πενήντα. Τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της
κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις εισηγούνται να
παραμείνουν οι αριθμοί των χιλίων πεντακοσίων και των τετρακοσίων
φοιτητών αντίστοιχα, ενώ το μέλος της επιτροπής βουλευτής του Κινήματος
Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ εισηγείται οι αριθμοί αυτοί να καθοριστούν στους
χίλιους διακόσιους και στους τριακόσιους, αντίστοιχα, και για το σκοπό
αυτό θα καταθέσουν σχετικές τροπολογίες στη Βουλή.
Τοποθετούμενοι ειδικά στο θέμα του ύψους και της
αναθεώρησης των διδάκτρων που θα καταβάλλουν οι φοιτητές, ο πρόεδρος και
τα μέλη της επιτροπής βουλευτές των κοινοβουλευτικών ομάδων του
Δημοκρατικού Συναγερμού και του Δημοκρατικού Κόμματος εισηγούνται να
παραμείνει ως έχει στο νομοσχέδιο όσον αφορά το ανώτερο όριο αύξησής
τους, ενώ τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας
ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις εισηγούνται την ετήσια αύξηση των διδάκτρων
με βάση το δείκτη του πληθωρισμού. Το μέλος της επιτροπής βουλευτής του
Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ δήλωσε ότι το κίνημα θα τοποθετηθεί γύρω
από το θέμα στην ολομέλεια της Βουλής.
Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή
Παιδείας εισηγείται στη Βουλή την ψήφιση του υπό αναφορά νομοσχεδίου σε
νόμο, όπως αυτό έχει κατά πλειοψηφία διαμορφωθεί, αφού τροποποιηθεί ο
τίτλος του, ώστε να αναφέρεται ως «Ο περί Ιδιωτικών Πανεπιστημίων
(Ίδρυση, Λειτουργία και Έλεγχος) Νόμος του 2005», με την επιφύλαξη του
δικαιώματος του προέδρου και των μελών της επιτροπής να τοποθετηθούν στο
στάδιο της ψήφισής του στην ολομέλεια της Βουλής σε επιμέρους πρόνοιές
του.
13 Ιουλίου 2005
|