Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών για το
νομοσχέδιο που τιτλοφορείται «Ο περί Φυλακών (Τροποποιητικός) Νόμος του
2005»
Παρόντες:
Ιωνάς Νικολάου, πρόεδρος |
Ανδρέας Αγγελίδης |
Καίτη Κληρίδου |
Γιαννάκης Ομήρου |
Αριστοφάνης Γεωργίου |
Γιώργος Βαρνάβα |
Κώστας Παπακώστας |
Ανδρούλα Βασιλείου |
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών εξέτασε το υπό
αναφορά νομοσχέδιο σε συνεδρίασή της, που πραγματοποιήθηκε στις 12
Ιουλίου 2005. Στη συνεδρίαση αυτή κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ο γενικός
διευθυντής του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, η Επίτροπος
Διοικήσεως, ο αναπληρωτής διευθυντής των Φυλακών και εκπρόσωπος του
Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
Σκοπός του υπό αναφορά νομοσχεδίου είναι η τροποποίηση
του περί Φυλακών Νόμου, ώστε ο διευθυντής Φυλακών να έχει εξουσία να
ζητήσει την παράδοση δείγματος ούρων από κρατούμενο, με σκοπό τη
διαπίστωση χρήσης ελεγχόμενου φαρμάκου, τοξικών ή άλλων απαγορευμένων
ουσιών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν ενώπιον της
επιτροπής, η διαδικασία της άσκησης ελέγχου ούρων άρχισε να εφαρμόζεται
από το Τμήμα Φυλακών στις αρχές του 2004, με στόχο τον εντοπισμό
ελεγχόμενου φαρμάκου, τοξικών ή άλλων ουσιών, από ειδικά εκπαιδευμένο
προσωπικό στις πιο κάτω περιπτώσεις:
1. Στα νεοεισερχόμενα άτομα για ενημέρωση των
ατομικών τους μητρώων.
2. Στα άτομα τα οποία παρουσιάζουν αλλοίωση
συμπεριφοράς κατά τη διάρκεια της κράτησής τους, αφού πρώτα
εξακριβωθεί ότι η αλλοίωση αυτή δεν οφείλεται στην κατανάλωση
επιτρεπόμενων φαρμάκων.
3. Στους κρατουμένους οι οποίοι είναι ενταγμένοι
στο Κέντρο Εξωιδρυματικής Απασχόλησης και κατά συνέπεια είναι σε
επαφή με τον έξω κόσμο.
4. Στους κρατουμένους, όταν επιστρέφουν από άδεια.
Σύμφωνα επίσης με τα στοιχεία που κατατέθηκαν ενώπιον
της επιτροπής και με βάση τη σχετική έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως, η
πρακτική ελέγχου ούρων που υιοθέτησε το Τμήμα Φυλακών από τις αρχές του
2004 θα πρέπει να αποκτήσει κανονιστική ισχύ και να γίνεται με τέτοιο
τρόπο, ώστε να μην αφήνει υπόνοιες για παραβίαση δικαιωμάτων των
κρατουμένων. Με βάση επίσης την εν λόγω έκθεση, το Υπουργείο Δικαιοσύνης
και Δημοσίας Τάξεως αποφάσισε όπως προωθήσει την ετοιμασία σχετικών
νομοθετημάτων, τα οποία να αποσκοπούν στη ρύθμιση της διαδικασίας άσκησης
ελέγχου ούρων σε κρατουμένους, για εντοπισμό ελεγχόμενου φαρμάκου,
τοξικών ή άλλων απαγορευμένων ουσιών.
Η επιτροπή στα πλαίσια της εξέτασης του νομοσχεδίου
αυτού, του οποίου η προώθηση κρίνεται επείγουσα, αποφάσισε, για να
καταστεί πιο αποτελεσματική η εφαρμογή του, να το διαμορφώσει
ενσωματώνοντας σ’ αυτό και τις πρόνοιες των συνοδευτικών του κανονισμών,
οι οποίοι όμως δεν κατέστη δυνατό να κατατεθούν έγκαιρα στη Βουλή και να
συζητηθούν, καθαρά για τεχνικούς λόγους. Ειδικότερα, οι πρόνοιες των
κανονισμών αυτών αποσκοπούν στη διευκόλυνση της εφαρμογής του
προτεινόμενου νόμου, με τη ρύθμιση της διαδικασίας παράδοσης δείγματος
ούρων, τη ρύθμιση και την επιβολή πειθαρχικών ποινών στις περιπτώσεις
άρνησης ή παράλειψης παράδοσης δείγματος ούρων, καθώς επίσης και στις
περιπτώσεις παράδοσης νοθευμένου δείγματος ούρων από κρατούμενο.
Στο στάδιο της περαιτέρω εξέτασης του νομοσχεδίου
αυτού, η Επίτροπος Διοικήσεως εξέφρασε ορισμένες επιφυλάξεις σε σχέση με
ορισμένα θέματα που αφορούν τις πρόνοιες που ενσωματώθηκαν στο νομοσχέδιο
αυτό και ειδικότερα στο κατά πόσο θα υπήρχε δυνατότητα για περαιτέρω
βελτίωση ή καλύτερη ρύθμιση των προνοιών του. Ειδικότερα, τα θέματα και
τα σημεία που σχολιάστηκαν από πλευράς της Επιτρόπου Διοικήσεως αφορούσαν
κυρίως τα εξής:
1. Την ανάγκη προστασίας των προσωπικών δεδομένων
του κρατουμένου, καθώς και τη δυνατότητα αμφισβήτησης από μέρους του
κρατουμένου των αποτελεσμάτων της ανάλυσης του δείγματος ούρων.
2. Το γεγονός ότι το ύψος των πειθαρχικών ποινών
που επιβάλλονται σε περίπτωση άρνησης του κρατουμένου να συνεργαστεί
είναι μεγαλύτερο σε σχέση με το ύψος των πειθαρχικών ποινών που
επιβάλλονται σε περίπτωση διαπίστωσης χρήσης απαγορευμένης ουσίας.
3. Την ανάγκη για περαιτέρω προβληματισμό
αναφορικά με την ιδιότητα του προσώπου στο οποίο ανατίθεται από το
διευθυντή Φυλακών η αρμοδιότητα για λήψη δείγματος ούρων, το οποίο με
βάση την υφιστάμενη διατύπωση είναι “λειτουργός Φυλακών”.
Στη συνέχεια απασχόλησαν την επιτροπή ορισμένες
επιμέρους διατάξεις του διαμορφωμένου κειμένου του νομοσχεδίου, με σκοπό
την καλύτερη διατύπωσή τους. Επιπρόσθετα, η επιτροπή έλαβε σοβαρά υπόψη
και τον προβληματισμό που έθεσε ενώπιόν της η Επίτροπος Διοικήσεως, αλλά
μέσα από τη συζήτηση που έλαβε χώρα στη συνέχεια δε διαφάνηκε ότι
δημιουργούνται εκ πρώτης όψεως προβλήματα ερμηνείας ή κενά ή ασάφειες από
τις πρόνοιες του νομοσχεδίου αυτού.
Ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Δικαιοσύνης και
Δημοσίας Τάξεως δήλωσε ότι συμφωνεί με τη διαμόρφωση του κειμένου του
νομοσχεδίου όπως εισηγείται η επιτροπή, νοουμένου ότι σ’ αυτό θα
ενσωματωθούν σωστά όλες οι πρόνοιες των κανονισμών που αναφέρθηκαν πιο
πάνω.
Η εκπρόσωπος του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα της
Δημοκρατίας ανέφερε ότι δε δημιουργείται πρόβλημα, αν γίνει πολύ
προσεκτικά η ενσωμάτωση των προνοιών των εν λόγω κανονισμών στον
προτεινόμενο νόμο.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, με βάση τα πιο
πάνω και αφού διαμόρφωσε κατάλληλα το κείμενο του νομοσχεδίου, υιοθετεί
τους σκοπούς και τις επιδιώξεις του και γι’ αυτό ομόφωνα εισηγείται στη
Βουλή την ψήφισή του σε νόμο, όπως αυτό έχει τελικά διαμορφωθεί.
12 Ιουλίου 2005
|