Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας για το
νομοσχέδιο που τιτλοφορείται «Ο περί Σχολικών Κυλικείων (Τροποποιητικός)
Νόμος του 2004»
Παρόντες:
Νίκος Τορναρίτης, πρόεδρος |
Αντιγόνη Παπαδοπούλου |
Γεώργιος Τάσου |
Αθηνά Κυριακίδου |
Ιωνάς Νικολάου |
Γιώργος Βαρνάβα |
Θάσος Μιχαηλίδης |
|
Τάκης Χατζηγεωργίου |
Μη μέλη της επιτροπής: |
Γιάννος Λαμάρης |
Χριστόδουλος Ταραμουντάς |
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας εξέτασε το υπό
αναφορά νομοσχέδιο σε πέντε συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 12
Οκτωβρίου 2004 και στις 11 και 18 Ιανουαρίου και στις 8 και 15
Φεβρουαρίου 2005. Στα πλαίσια των συνεδριάσεων αυτών κλήθηκαν και
παρέστησαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι των Υπουργείων Παιδείας και
Πολιτισμού, Υγείας και Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, της Κεντρικής
Επιτροπής Ελέγχου Σχολικών Κυλικείων (ΚΕΕΣΚ), της ΟΕΛΜΕΚ, της ΟΛΤΕΚ και
της ΠΟΕΔ, του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, της Παγκύπριας Ένωσης
Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής, του Συνδέσμου Διαιτολόγων Κύπρου, του
Συνδέσμου Επιστημόνων / Τεχνολόγων Τροφίμων, του Παγκύπριου Συνδέσμου
Κυλικειαρχών Σχολείων, της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Μαθητών (ΠΣΕΜ),
της Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Μέσης Εκπαίδευσης, της
Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης, της
Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Σχολικών Εφορειών και της Παγκύπριας Ένωσης
Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής.
Σκοπός του νόμου που προτείνεται είναι η τροποποίηση
της βασικής νομοθεσίας για τα σχολικά κυλικεία [Νόμος αριθμός 60(Ι) του
2004], έτσι ώστε να καθίσταται ευχερέστερη η εφαρμογή του.
Ειδικότερα, με το υπό αναφορά νομοσχέδιο γίνεται
εισήγηση για τροποποίηση της απαρτίας στις συνεδριάσεις της ΚΕΕΣΚ, για
την τήρηση χρονοδιαγραμμάτων υποβολής και έγκρισης νέων προϊόντων για
πώληση στα σχολικά κυλικεία, για την ικανοποιητική εξυπηρέτηση από τον
αδειούχο διαχειριστή του κυλικείου και για το διορισμό τοπικών επιτροπών
ελέγχου σχολικών κυλικείων από τον πρόεδρο της ΚΕΕΣΚ για σκοπούς
αποκέντρωσης και καλύτερου ελέγχου.
Όπως είναι γνωστό, το θέμα των σχολικών κυλικείων
απασχόλησε την επιτροπή και το 2003, πριν από την κατάθεση του υπό
αναφορά νομοσχεδίου, με αφορμή τη συζήτηση του θέματος που ενέγραψαν για
σκοπούς αυτεπάγγελτης εξέτασης τα μέλη της επιτροπής κ. Πρόδρομος
Προδρόμου, Χριστόδουλος Ταραμουντάς, Ιωνάς Νικολάου και Αντιγόνη
Παπαδοπούλου με τίτλο «Σχολικές καντίνες - Υφιστάμενη κατάσταση,
προβλήματα και μέτρα αντιμετώπισης», του οποίου η εξέταση συνεχίζεται
ενώπιον της επιτροπής.
Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι στα πλαίσια της
εξέτασης του υπό αναφορά νομοσχεδίου εξετάστηκε από την επιτροπή και η
Πρώτη Ετήσια Έκθεση που Αφορά τα Αποτελέσματα Ελέγχου των Δημόσιων
Σχολικών Κυλικείων για τη Σχολική Χρονιά 2003-2004, που κατατέθηκε στη
Βουλή στις 12 Οκτωβρίου 2004, με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 10(ζ) του
βασικού νόμου, που προνοεί ότι η ΚΕΕΣΚ έχει αρμοδιότητα «...να ετοιμάζει
και υποβάλλει στη Βουλή των Αντιπροσώπων ετήσια γενική έκθεση που αφορά
τα αποτελέσματα ελέγχου των σχολικών κυλικείων.».
Στα πλαίσια της εξέτασης των υπό αναφορά θεμάτων,
κατατέθηκαν οι πιο κάτω απόψεις/θέσεις:
1. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού
Οι εκπρόσωποι του πιο πάνω υπουργείου δήλωσαν ότι
με το υπό αναφορά νομοσχέδιο γίνεται εισήγηση:
α. να μειωθεί η απαρτία για την έγκυρη σύγκληση
συνεδρίας της ΚΕΕΣΚ,
β. τα νέα προϊόντα να υποβάλλονται για έγκριση
μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου κάθε έτους και η σχετική απόφαση να
εκδίδεται τον επόμενο Μάρτιο και
γ. να καταστεί υποχρεωτική η παρουσία του
αδειούχου διαχειριστή κυλικείου, που είναι το άτομο στο οποίο
κατακυρώνεται η διαχείριση ενός και μόνο κυλικείου, καθώς και η
ρύθμιση της εργοδότησης κάθε άλλου προσώπου που θα πρέπει να
εκπαιδεύεται ειδικά για εργοδότηση σε κυλικείο.
Οι ίδιοι εκπρόσωποι πρόσθεσαν ότι τα κτίρια των
σχολικών κυλικείων βελτιώνονται σταδιακά, γίνεται προσπάθεια να
ενταθούν οι έλεγχοι και πριν από λίγες μέρες υποβλήθηκε επίσημα στη
Βουλή η πρώτη ετήσια γενική έκθεση που αφορά τα αποτελέσματα ελέγχου
των δημόσιων σχολικών κυλικείων για τη σχολική χρονιά 2003-2004, όπως
απαιτεί ο βασικός νόμος [άρθρο 10(ζ)].
Σε γραπτή επιστολή προς την επιτροπή οι ίδιοι
εκπρόσωποι ανέφεραν ότι τα ποσά που καταβάλλονται για τις σχολικές
καντίνες είναι συμβολικά και υπάρχουν και μικρά σχολεία όπου δεν
καταβάλλεται κανένα ενοίκιο. Το ύψος του ενοικίου καθορίζεται σε
συνάρτηση με τον αριθμό των μαθητών κάθε σχολείου. Πρόσθεσαν δε ότι
σήμερα λειτουργούν παγκύπρια τετρακόσιες καντίνες και οι προσφορές
για τη χρήση τους ανέρχονται γύρω στα £2 εκατομ. το χρόνο.
Σύμφωνα με τους ίδιους εκπροσώπους, η πρώτη ετήσια
έκθεση για τα αποτελέσματα ελέγχου για το 2003-2004 έδειξε
παραβιάσεις του νόμου αναφορικά με τα είδη που προσφέρονται, πωλήσεις
σε μη καθορισμένες τιμές, ακατάλληλα υποστατικά και μη αποτελεσματική
λειτουργία επιτροπών.
2. Υπουργείο Υγείας
Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας δήλωσαν ότι
παράλληλα με τη νομοθεσία αυτή πρέπει να τροποποιηθούν και οι Γενικοί
Κανονισμοί περί Υγιεινής των Τροφίμων, για να είναι αποτελεσματική η
προστασία των μαθητών. Πρόσθεσαν δε ότι από την 1η Ιανουαρίου 2006 θα
τεθούν σε ισχύ νέοι ευρωπαϊκοί κανονισμοί για τα τρόφιμα.
3. Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και
Τουρισμού
Οι πιο πάνω εκπρόσωποι του υπουργείου συμφώνησαν
με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου και εισηγήθηκαν περαιτέρω την
εφαρμογή του εγκεκριμένου καταλόγου για τα προϊόντα που διατίθενται
στα σχολικά κυλικεία σε όλα τα σχολεία, δημόσια και μη, την ενημέρωση
σε θέματα υγιεινής των τροφίμων όσων εργοδοτούνται σε κυλικεία και
την προσθήκη ως απαραίτητης προϋπόθεσης της γνώσης της ελληνικής
γλώσσας για όσους εργοδοτούνται σε σχολικά κυλικεία.
4. Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών
Οι εκπρόσωποι του συνδέσμου αυτού τόνισαν την
ανάγκη για πιο συχνούς και σχολαστικούς ελέγχους, στα πλαίσια της
εφαρμογής του νόμου για τις σχολικές καντίνες, την επιβολή ακόμα πιο
αυστηρών ποινών σε όσους παρανομούν, οι οποίες να φθάνουν μέχρι και
σε διακοπή του συμβολαίου και παράδοση των κυλικείων για όσους
συστηματικά και κατ’ εξακολούθηση παρανομούν (αφού μικρή έρευνα του
συνδέσμου απέδειξε ότι σε δείγμα δεκατεσσάρων κυλικείων τα έντεκα
παρανομούν), πιο συχνές συνεδριάσεις των επιτροπών, αυστηρή τήρηση
του καταλόγου των τροφίμων που μπορούν να διατίθενται στις σχολικές
καντίνες και καθιέρωση της διατροφικής αγωγής.
5. ΟΕΛΜΕΚ / ΠΟΕΔ
Βελτίωση των χώρων των σχολικών καντινών, πιο
αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας και έλεγχος από ανεξάρτητο εξωτερικό
φορέα ελέγχου. Η ΟΕΛΜΕΚ εισηγείται επίσης την ανάπτυξη καταναλωτικής
συνείδησης ανάμεσα στους μαθητές.
6. ΟΛΤΕΚ
Συμφωνούν με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου και
προσθέτουν ότι μεγάλο μέρος των προβλημάτων που έχουν σχέση με τις
σχολικές καντίνες είναι αποτέλεσμα των ψηλών ποσών για εξασφάλιση
προσφοράς για τη διαχείρισή τους.
7. Σύνδεσμος Διαιτολόγων Κύπρου / Σύνδεσμος
Επιστημόνων / Τεχνολόγων Τροφίμων
Να πωλούνται στις σχολικές καντίνες τρόφιμα
ωφέλιμα, αναγκαία και χρήσιμα στη διατροφή των παιδιών και να
προωθηθεί πρόγραμμα υγιεινής διατροφής στα σχολεία.
8. Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων
Μέσης Εκπαίδευσης / Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων
Δημοτικής Εκπαίδευσης
Πιο αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας και πιο συχνοί
και εντατικοί έλεγχοι, τουλάχιστον μια φορά το μήνα, καλύτεροι
έλεγχοι από τις οικείες σχολικές εφορείες και από την Κεντρική
Επιτροπή Ελέγχου Σχολικών Κυλικείων, η οποία να μπορεί να επιβάλλει
ποινές, διαχωρισμός καταλόγου για δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια.
Επίσης εισηγούνται να καθοριστούν ελάχιστα και μέγιστα ποσά για τις
προσφορές κυλικείων, με μέσο όρο τις £10 για κάθε μαθητή δημοτικού
σχολείου και τις £16 για κάθε μαθητή γυμνασίου/λυκείου/τεχνικής
σχολής.
9. Παγκύπριος Σύνδεσμος Κυλικειαρχών Σχολείων
Όντως υπάρχει πρόβλημα με ορισμένες καντίνες,
κυρίως εξαιτίας των ψηλών τιμών των προσφορών και της ανάγκης για
κάλυψη των εξόδων αυτών, καθώς επίσης και εξαιτίας του ανταγωνισμού
από γειτονικά περίπτερα και άλλα υποστατικά όπου πωλούνται στους
μαθητές τρόφιμα εκτός καταλόγου και σε τιμές μη καθορισμένες.
Ο πρόεδρος του συνδέσμου, σε γραπτό υπόμνημά του
προς την επιτροπή, παραδέχθηκε ότι «περισσότερες από 70% των σχολικών
καντινών δεν έπρεπε να λειτουργούν λόγω των ελλιπών προδιαγραφών»,
εισηγήθηκε δε το διαχωρισμό του καταλόγου των τροφίμων για τα
δημοτικά και τα γυμνάσια/λύκεια, τη διεύρυνση του καταλόγου των
προσφερόμενων τροφίμων, τη μη καταβολή φόρου προστιθέμενης αξίας για
τα προϊόντα που πωλούν οι σχολικές καντίνες κ.ά.
10. Παγκύπρια Συνομοσπονδία Σχολικών Εφορειών
Οι εκπρόσωποι της πιο πάνω επιτροπής συμφωνούν με
τις πρόνοιες του υπό αναφορά νομοσχεδίου, αλλά ζητούν να
διευκρινισθεί σ’ αυτό για πόσο καιρό μπορεί να έχει εκπρόσωπο ο
κυλικειάρχης, να βελτιωθούν/επεκταθούν/ αναβαθμιστούν τα κυλικεία και
ο εξοπλισμός τους, για να συνάδουν με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, να δημιουργηθεί αρμόδια αρχή στο Υπουργείο Παιδείας και
Πολιτισμού για έλεγχο/επιθεώρηση των διαδικασιών για τις προσφορές
και επιθεωρήσεις σχολικών κυλικείων, να πραγματοποιείται συχνότερος
και αυστηρότερος έλεγχος με παραδειγματική τιμωρία όσων παρανομούν,
να υπάρχει συχνή επιμόρφωση/ενημέρωση σε θέματα υγιεινής των τροφίμων
και να εφαρμόζονται όλοι οι κανόνες υγιεινής.
11. Παγκύπρια Ένωση Καταναλωτών και Ποιότητας
Ζωής
Η πιο πάνω ένωση, σε γραπτό υπόμνημα προς την
επιτροπή, εισηγείται τα πρακτικά προηγούμενων συνεδριάσεων να
αποστέλλονται έγκαιρα στα μέλη, να υπάρχουν τακτικές εργασίες στις
συνεδριάσεις των επιτροπών και της ΚΕΕΣΚ, το πιστοποιητικό υγείας να
περιλαμβάνει και εξέταση για AIDS,
ηπατίτιδα, φθίση, ναρκωτικά κ.ά. Επίσης, οι όροι υγιεινής στο χώρο
των κυλικείων θα πρέπει να συνάδουν με όσα ισχύουν στην Ευρωπαϊκή
Ένωση, να καθιερωθεί η χρήση χειρουργικών γαντιών και να
χρησιμοποιείται φούρνος μικροκυμάτων για ζέσταμα των φαγητών, αν δε
βλάπτεται η υγεία των μαθητών.
Υπό το φως των πιο πάνω και σε μια προσπάθεια άμεσης
συμβολής στην προσπάθεια για καλύτερη λειτουργία των επιτροπών που
προνοεί ο βασικός νόμος, η επιτροπή ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την
ψήφιση του υπό αναφορά νομοσχεδίου σε νόμο, αφού τροποποιηθεί ο τίτλος
του, ώστε να αναφέρεται ως «Ο περί Σχολικών Κυλικείων (Τροποποιητικός)
Νόμος του 2005».
Με την ευκαιρία αυτή, η επιτροπή επιθυμεί να τονίσει
τα ακόλουθα:
1. Την ανάγκη εντατικοποίησης των ελέγχων των
σχολικών κυλικείων τόσο από άποψη συχνότητας όσο και από άποψη
ποιότητας.
2. Τη βελτίωση των κτιριακών εγκαταστάσεων των
σχολικών κυλικείων και την αυστηρότερη τήρηση των κανόνων υγιεινής σ’
αυτά, για να συνάδουν και με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
3. Την αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας και την
παραδειγματική τιμωρία όσων παρανομούν.
4. Την υποβολή εισηγήσεων από όλους τους αρμοδίους
για περαιτέρω βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου για τα κυλικεία και
την έκδοση κανονισμών το συντομότερο δυνατό και πριν από την έναρξη
της νέας σχολικής χρονιάς, ώστε η νομοθεσία να είναι πιο
αποτελεσματική.
5. Τη λήψη κατάλληλων μέτρων για δημιουργία
καταναλωτικής συνείδησης.
6. Τη θεσμοθέτηση ομοιόμορφων κριτηρίων για τις
προσφορές για τα σχολικά κυλικεία και τον τρόπο κατακύρωσής τους.
7. Την αύξηση των ποινών για παραβιάσεις της
νομοθεσίας.
8. Την καλύτερη ενημέρωση όλων για θέματα υγιεινής
των τροφίμων.
9. Τον καλύτερο έλεγχο της ποιότητας των τροφίμων
που προσφέρονται, ώστε ο έλεγχος να λειτουργεί κατασταλτικά.
10. Την αυστηρή τήρηση του καταλόγου των τροφίμων
που προσφέρονται από τα σχολικά κυλικεία.
Η επιτροπή τονίζει επίσης ότι το όλο θέμα παραμένει
ανοικτό ενώπιόν της και υπό παρακολούθηση και ότι αναμένει από όλους τους
αρμόδιους φορείς και ιδιαίτερα από το αρμόδιο υπουργείο την προώθηση
περαιτέρω τροπολογιών για βελτίωση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου,
ώστε να προσφέρονται όσο το δυνατό υγιεινά και ωφέλιμα τρόφιμα στους
μαθητές των σχολείων από τα σχολικά κυλικεία.
15 Φεβρουαρίου 2005
|